Şakir Paşa Ailesi – Şirin Devrim
Türü: Biyografi
Yayınevi: Doğan Kitap

Doğan Kitap tarafından yayımlanan ve tarihte de önemli bir yere sahip olan, bir ailenin hayatını konu alan “Şakir Paşa Ailesi”, Şirin Devrim tarafından 

kaleme alınmış değerli bir eserdir.

Şakir Paşa Ailesi, Türkiye’nin kültürel, sanatsal ve siyasal gelişimine hem tanıklık etmiş hem de katkı sunmuş sıra dışı bir aile olarak da tanınmaktadır. 

Anlatım, Osmanlı İmparatorluğu’nun son döneminden, Cumhuriyet’in ilk yıllarına kadar uzanan bir zaman diliminde geçmektedir. Başka bir ifadeyle, 19. 

yüzyıl sonlarından 20. yüzyıl ortalarına kadar uzanan bu anlatı, köklü Osmanlı gelenekleriyle Batı kültürü arasında sıkışmış, ama aynı zamanda bu ikisini 

sentezlemeye çalışan bir ailenin çarpıcı portresini çizmektedir.

Şakir Paşa’nın çocukları ve torunları, daha önce de belirtildiği gibi, Türkiye'de farklı alanlarda öncü roller üstlenmiş, çok yönlü, özgürlükçü ve 

yaratıcı bireyler olarak öne çıkmışlardır. Aile üyeleri Avrupa’da eğitim almış, sürgünler yaşamış, sanata tutkuyla bağlı kalmış ve modern Türkiye’nin 

kültürel temel taşlarını oluşturan isimler arasında yer almıştır.

Bu köklü ailenin üyeleri; farklılıkları, tutkuları ve trajedileriyle dikkat çekmektedir. Kitap, Şirin Devrim’in (kızları) kişisel anlatımıyla 

başlamaktadır. Ailenin kurucu figürü, diplomat ve asker olan Şakir Paşa, II. Abdülhamit döneminde önemli görevlerde bulunmuştur. Ailenin annesi, dünyaca 

ünlü ressam Fahrelnissa Zeid, babası ressam Ali Avni Çelebi, dedesi ise Osmanlı paşası Şakir Paşa’dır. Bu aile, yalnızca diplomasi ve askeriyede değil; 

resim, edebiyat, tiyatro ve düşünce dünyasında da önemli izler bırakmıştır. 

Ailede Halikarnas Balıkçısı olarak tanınan Cevat Şakir Kabaağaçlı gibi edebiyat dünyasında etkili olmuş bireyler de yer almaktadır. Aynı zamanda Zehra ve 

Nezihe gibi dönemin koşullarına rağmen özgür ve entelektüel kadın figürleri de kitaba derinlik katmaktadır.

Roman, yalnızca bir ailenin hikâyesini değil, aynı zamanda bir dönemin sosyal, politik ve kültürel dönüşümünü de gözler önüne serdiği için katmanlı bir 

anlatım içermektedir. 

Osmanlı’nın çöküşü, Cumhuriyet’in doğuşu, Avrupa’ya açılan sanatçı ruhlar ve geleneksel değerlerle modernizm arasında sıkışan hayatlar… Bütün bu 

dönüşümler, Şirin Devrim’in akıcı ve içten diliyle aktarılır.

Şakir Paşa Ailesi kişiler ve akrabalık ilişkileri:

Şakir Paşa, ailenin reisidir. Osmanlı döneminde diplomat ve askerdir. Fransızca bilen, Batılı kültürlere açık bir paşa olarak çocuklarının eğitimine çok 

önem vermiştir.

Fahreddin (Fahir), Şakir Paşa’nın oğludur. Ressamdır. Sanatın ailede kökleşmesinde önemli rol oynamıştır.

Cevat Şakir Kabaağaçlı (Halikarnas Balıkçısı), Şakir Paşa’nın torunudur. Ünlü edebiyatçı ve düşünürdür. “Halikarnas Balıkçısı” takma adıyla anılmaktadır. 

Bodrum’a sürgün edildikten sonra, orayı bir kültür ve sanat merkezi haline çevirmiştir.

Fahrelnissa Zeid, Şakir Paşa’nın kızıdır. Uluslararası alanda tanınan ilk Türk kadın ressamlardandır. Soyut ekspresyonist tarzda eserler üretmiştir. Prens 

Zeid ile evlenmiş, Ürdün Kraliyet Ailesi’ne gelin olmuştur.

Şirin Devrim, Fahrelnissa Zeid’in kızıdır. Tiyatro sanatçısı ve yazardır. “Şakir Paşa Ailesi” kitabının yazarıdır. Amerika’da tiyatro eğitimi almış, 

sahnelerde aktif rol almıştır.

Ali Avni Çelebi, Fahrelnissa Zeid’in ilk eşidir. Türk resim sanatının önemli figürlerinden biridir. Ekspresyonist ve figüratif çalışmalar yapmıştır.

Füreya Koral, Türkiye'nin ilk kadın seramik sanatçısı olarak tanınır. Geleneksel çini sanatını modern yorumlarla birleştirerek sanatı mimariye entegre 

etmiştir. Eserleriyle hem Türkiye’de hem de uluslararası arenada seramik sanatının gelişmesine öncülük etmiştir. Şakir Paşa’nın yeğenidir.

Aliye Berger, Türkiye'nin ilk özgün gravür sanatçılarındandır. Aynı zamanda ressam olan Berger, özellikle linolyum ve metal baskı teknikleriyle dikkat 

çeker. Dramatik ve duygusal üslubuyla Türk sanatında özgün bir yere sahiptir. Şakir Paşa’nın en küçük kızıdır.

Nejad Melih Devrim, Fahrelnissa Zeid’in oğlu ve Şirin Devrim’in kardeşidir. Soyut resim alanında Türkiye’nin önde gelen isimlerinden biridir. Sanat 

yaşamının büyük bölümünü Paris’te geçirmiş, eserleri Avrupa’nın önemli galerilerinde sergilenmiştir. Renkli ve dinamik fırça darbeleriyle tanınmıştır.

İzzet Melih Devrim, Servet-i Fünun ve Fecr-i Ati toplulukları içinde yer almış bir yazardır. Roman, hikâye ve çeviri alanlarında eserler vermiş; özellikle 

psikolojik derinliği olan anlatımıyla öne çıkmıştır. Aynı zamanda dönemin entelektüel atmosferine yön veren figürlerden biridir.

Suat Şakir, Şakir Paşa’nın çocuklarından biridir. Aile içinde daha az bilinen ama önemli bir figürdür. Sanata doğrudan katkısı az olsa da ailenin 

entelektüel mirasını sürdüren bireylerden biridir.