İhtiyaç Listesi:
- Kategori sayınız kadar zarf adedi
- Muhafaza etmek için bir kutu/ klasör/ torba
- Kalem
- Kâğıt (Genel bir liste oluşturabilmeniz için)
- Hesap Makinesi (bütçe yaparken kolaylık olması için)
- Plan yapmak için biraz zaman
ABD’de ve Avrupa’da çok trend olan nakit zarfı sisteminin kendi hayatlarınıza uygun olup olmadığını anlamak ister misiniz?
Nakit Zarf Sistemi basitçe, aylık ihtiyaçlarınızı kategorilere ayırmanız, her ihtiyaca göre harcayabileceğiniz bir üst limit belirlemeniz ve her kategori için bir zarf/ cüzdan/ kutu/ dosya (kısaca paranızı içerisine koyabileceğiniz bir unsur) ayırmanız gerektiği anlamına gelir.
Gelin bu sistemi en kolay şekilde nasıl uygularız birlikte bakalım:
- BÜTÇE OLUŞTURUN
Nakit zarf sistemini kullanmaya başlamak için öncelikle bir ihtiyaç listesi ve buna göre bütçe oluşturmanız gerekmektedir. Her zarfa ne kadar para ayıracağınızı bilmeniz gerekir ve bu bütçeyi hangi ihtiyacınıza ne ölçüde ayıracağınızı belirlemek ise bir bütçedir. Bütçenizi oluşturduktan sonra bütçenizdeki kategorilerin tekrarlanan veya sadece mevcut aya yönelik bir ihtiyaç olup olmadığını belirleyin. Takip edebilmek için kategorilerinizi ve ayırdığınız tutarları bir kâğıda not alın. Bu başlıkları aynı şekilde ayırdığınız zarfların üzerine yazın ve fatura gibi belirli bir son ödeme tarihi varsa, üzerlerine onu da not edin. İşin sırrı, her ay ödemekle yükümlü olduğunuz tüm faturalarınız ödendikten (veya tutarları ayrıldıktan) sonra ne kadar harcama yapacağınızı sistemleştirmeniz anlamına gelmektedir.
Nakit zarf kategorilerine birkaç örnek:
- Market Alışverişi
- Dışarıda Yemek
- Eğlence (Tiyatro/ Sinema/ Konser vb.)
- Hediyeler
- Çocukların İhtiyaçları
- Patili Dostumun Veteriner Harcaması
- Giyim
- Seyahat
- Ödenecek Kredi Borçları
- Alınacak Kitaplar/ Sarf Malzeme
- Ev Tadilatı
- Benzin Masrafı
- Araba Bakımı/ Yedek Parça/ Lastik Değişimi
Herkesin kategorileri farklı olacaktır elbet. Ancak bu başlıklar en yaygın kullanılan nakit zarf kategorileridir.
- HANGİ ZARF STİLİNİN SİZİN İÇİN UYGUN OLDUĞUNA KARAR VERİN
İkinci adımda sistemi anladığımıza göre, olayı biraz renklendirmek isteyebilir veya düz beyaz zarf tercihinde bulunabilirsiniz. Bazı girişimciler bu tarz kullan at zarflar ve dosyası gibi sürdürülebilir yıllık bütçe klasörü gibi kırtasiye ürünleri de üretmişlerdir. Kullanım tercihi tamamen size kalmıştır.
Düzenli ve renkli tasarımlar sizi motive edecekse, başta biraz bütçe ayırabilir ve kalıcı bir klasör temin edebilirsiniz. Hayır ilk denemeden böyle bir yatırım yapmak istemiyorum diyorsanız, paranızı bölmek için düz zarflar veya hatta küçük bir akordeon sunum dosyası da kullanabilirsiniz.
- NAKİTİ ALIN VE ZARFLARINIZI DOLDURUN
Artık kategorilerinizi belirlediğinize, bütçenizi oluşturduğunuza ve zarf sisteminizi hazırladığınıza göre zarflarınızı doldurmaya başlayabilirsiniz. Maaşınızın zarflarınıza girecek kısmını nakit olarak elinize alın. Para yatırma, bankada tutma veya işlemine göre çekmeyi hedeflerseniz, beklediğinizden çok bir harcamayı psikolojik olarak göze almış olabilirsiniz. Nasılsa hesapta para var diyerek yapılan alışverişler genellikle beklenenden çok harcama ile sonuçlanır.
Nakit miktarının tamamını belirlenen zarfların içerisine yerleştirin ve başlangıç bakiyesini her bir zarfın üzerine yazın.
- İŞLEMLERİNİZİ KAYIT EDİN
Artık zarflarınız dolduğuna göre başlamaya hazırsınız. İhtiyacınız olan zarfları işlemi gerçekleştireceğiniz gün yanınıza alarak ve mümkünse kredi veya banka kartı getirmekten kaçınarak alışverişlerinizi yapın. Her zarftan para alırken, bunu tıpkı çek defteriymiş gibi düşünerek, zarfın üzerine yazmanız gerekecektir. Her zarfa nakit girdiğinde veya zarftan çıktığında, harcadığınız tutarı ve yeni bakiyeyi kaydedin, böylece o hafta veya ay için ne kadar paranız kaldığını bilirsiniz.
- BÜTÇENİZE SADIK KALIN
Herhangi bir kategoride paranız biterse ve zarfınız boşalmışsa, bu, o kategoride daha fazla para harcayamayacağınız anlamına gelir! İlk başladığınızda diğer zarflardan “ödünç alabilirsiniz” ancak bunun bütçenizi veya harcamalarınızı ayarlamanız gerekebileceğinin bir işareti olduğunu bilin. Başka bir zarftan çıkardığınız parayı ve yeni tutarları mutlaka kaydedin. Ama diğer zarflardan çok sık “borç almak” zorunda kalmaktan kaçınmak ve bir sonraki bütçe incelemeniz sırasında bütçenizi ve harcamalarınızı gerektiği gibi ayarlamak için gerekli özeni gösterin.
- KALAN NAKİTİ AYIRIN
Haftanın veya ayın sonunda, elinizde nakit kaldıysa o zaman harika gidiyorsunuz! Kalan nakit önce borca, sonra tasarrufa tahsis edilmelidir. Henüz bir acil durum fonu oluşturmadıysanız, her ay toplam bütçenizden belirli bir miktar ayırarak, böyle bir fon oluşturabilirsiniz. Tek husus, bu acil durum fonunu gerçekten acilse kullanın! Belirli kategorilerde her ay fazladan paranız kaldığını fark ederseniz, bu parayı başka bir kategoriye yeniden tahsis edebilir veya doğrudan borçlarınız zarfınıza bir sonraki ödeme için ekstra olarak ekleyebilirsiniz. Ya da acil durum fonunuza ekleyebilirsiniz. Ancak bu aynı kategori için birden çok kez artış ile ayı tamamlamanız anlamını taşıyorsa, bahse konu kategorinizin tutarını yeniden hesaplayın ve bütçenizi azaltın.
NAKİT ZARF SİSTEMİ SİZİN İÇİN UYGUN DEĞİLSE NE YAPMALISINIZ?
Öncelikle neden sistemi işletemediğinizi belirleyin. Bütçelemeyi doğru yapmıyor olabilir misiniz? Ya da bütçe oluşturmak için yeterli zamanı harcamamış olabilir misiniz?
Nakit zarflarınızdan beklentinizden fazla mı para harcıyorsunuz, yoksa nakit yerine kredi kartı kullanmaya devam mı ediyorsunuz? Nakit para zarflarınızı sürekli evde mi unutuyorsunuz? Eğer durum buysa ve sistemi 3-6 aydır denediyseniz ve hala uygun gelmiyorsa, nakitsiz zarf sistemini denemenizi öneririz.
Zarf sisteminin asıl amacı, paranızın sizi kontrol etmesi yerine, paranızın kontrolünü ele geçirmek için kullanmanızdır. Yani nakit zarf sistemini olduğu gibi kullansanız da, nakitsiz zarf sistemine de geçseniz, konsept aynı olacaktır. Tek fark önceden belirlediğiniz tutarı kredi/ banka kartınızda bırakacak ama başta bütçe yapıp, belirli tutarları aşamayacaksınız. Tabii, bir de her alışveriş sonrası harcamanızı not alacaksınız.
Unutulmamalıdır ki, nakit zarf sistemine uyum sağlamak zaman alacaktır! Bu nedenle ilk aylardan hemen kendinize fazla yüklenmeyin ve pes etmeyin. Bunu yapabilirsiniz, kendinize güvenin!
